Κάνε μία ερώτηση

Μπορούμε να απαντήσουμε σε οποιαδήποτε ερώτηση αφορά την προετοιμασία για μία αιμοληψία, καθώς και σε απορίες σας για το είδος και τη διενέργεια των εξετάσεων που σας ενδιαφέρουν. Δεν μπορούμε να απαντήσουμε σε ερωτήσεις διάγνωσης και θεραπείας που αφορούν αποκλειστικά κλινικούς γιατρούς.

    Highlight Question

    Πόσες ώρες πρέπει να είμαι νηστικός πριν τις εξετάσεις;

    Σημασία έχει και το τι έχει φάει και το τι έχει πιει κάποιος πέρα από τις ώρες νηστείας. Η προτεινόμενη νηστεία είναι 8-10 ώρες, όμως στη πράξη έχει φανεί ότι η κατανάλωση αλκοόλ το προηγούμενο βράδυ έχει την τάση να διατηρεί υψηλές τις τιμές των τριγλυκεριδίων πρωτεύοντος και της ολικής χοληστερόλης δευτερευόντως. Για αυτό το λόγο, σαν εργαστήριο συνιστάμε αποχή από το αλκοόλ για τουλάχιστον 24 ώρες πριν την αιμοληψία.

    Απαντήσεις σε συχνές ερωτήσεις

    Σημασία έχει και το τι έχει φάει και το τι έχει πιει κάποιος πέρα από τις ώρες νηστείας. Η προτεινόμενη νηστεία είναι 8-10 ώρες, όμως στη πράξη έχει φανεί ότι η κατανάλωση αλκοόλ το προηγούμενο βράδυ έχει την τάση να διατηρεί υψηλές τις τιμές των τριγλυκεριδίων πρωτεύοντος και της ολικής χοληστερόλης δευτερευόντως. Για αυτό το λόγο, σαν εργαστήριο συνιστάμε αποχή από το αλκοόλ για τουλάχιστον 24 ώρες πριν την αιμοληψία.

    Το πιο συνηθισμένο είναι πρόσφατες λοιμώξεις. Παράδειγμα, μια ίωση που σας ταλαιπωρεί τις τελευταίες 2-4 ημέρες, αλλοιώνει τον τύπο και τον αριθμό των λευκών αιμοσφαιρίων, ενώ μπορεί να δίνει παθολογικές τιμές των ηπατικών ενζύμων (τρανσαμινάσες) μιας και οι περισσότεροι ιοί είναι ηπατοτρόποι. Επίσης, αρκετά συνηθισμένο σε νέους ανθρώπους είναι να έχει προηγηθεί έντονη σωματική άσκηση που εργαστηριακά αυτό εκδηλώνεται με αύξηση μυϊκών ενζύμων (AST, CPK).

    Είναι μια ερώτηση η οποία δεν έχει ξεκάθαρη απάντηση, όμως όλα σχεδόν τα φάρμακα έχουν χρόνο ημίσειας ζωής πάνω από μία ώρα και δεν γνωρίζουμε αν συνδέονται μη ειδικά με μόρια ενδιαφέροντος (όπως είναι η αλβουμίνη) ή αν παρεμβαίνουν στις μεθοδολογίες μέτρησης τους. Για παράδειγμα, τα αντισυλληπτικά συνδέονται με το μόριο μεταφοράς των θυρεοειδικών ορμονών, το ΤΒG, οπότε σε αυτούς τους ασθενείς η Τ4 βγαίνει ψευδώς υψηλή και πρέπει να διακόψουν την λήψη αντισυλληπτικών για 2 ημέρες.

    Η κατανάλωση νερού δεν επηρεάζει τα αποτελέσματα των εξετάσεων ακόμα και αν έχει συμβεί λίγα λεπτά πριν την αιμοληψία. Αντιθέτως, μας βοηθάει σε άτομα με μικρό αυλό αγγείων.

    Η καμπύλη σακχάρου είναι η μοναδική εξέταση όπου ελέγχεται σε πραγματικό χρόνο η διαχείριση σακχάρου από τον οργανισμό μας. Γι’ αυτό τον λόγο, πρέπει να γίνεται σε συνθήκες ηρεμίας προκειμένου να αποκλειστεί οποιοσδήποτε άλλος εξωγενής παράγοντας που μπορεί να επηρεάσει το αποτέλεσμα. Το περπάτημα είναι ένας τέτοιος παράγοντας, διότι χρειαζόμαστε σάκχαρο για να κινήσουμε το σώμα μας.

    Οι εξετάσεις στη μικροβιολογία διακρίνονται σε επεμβατικές και μη επεμβατικές. Μη επεμβατικές είναι η λήψη κοπράνων και ούρων, ενώ επεμβατική είναι η αιμοληψία. Και όπως κάθε επεμβατική εξέταση, έτσι και η αιμοληψία προκαλεί τραυματισμό, απλά το αγγείο που τραυματίστηκε είναι μια επιφανειακή φλέβα που το τρύπημα της δημιουργεί εικόνα εκχύμωσης, είναι δηλαδή σαν να χτυπάς το μπράτσο σου στη γωνία του ντουλαπιού. Μετά από λίγες ημέρες, ούτε εσύ, ούτε το ντουλάπι θα το θυμάστε.

    Ναι υπάρχουν. Η προλακτίνη μαζί με τη κορτιζόλη είναι οι κύριες ορμόνες που μας βοηθάνε να ξυπνήσουμε, γι’ αυτό το λόγο έχουν υψηλά επίπεδα την 1η ώρα από την  πρωινή έγερση. Επομένως, η μέτρηση προλακτίνης πρέπει να γίνεται τουλάχιστον 2 ώρες από την πρωινή έγερση, ενώ η κορτιζόλη αυστηρά 8-10 το πρωί, εναλλακτικά 8-10 το βράδυ. Επίσης, ο σίδηρος και η ΤSH ακολουθούν τον κιρκαδιανό ρυθμό, δηλαδή έχουν υψηλές τιμές το πρωί και χαμηλές το απόγευμα. Ο λόγος είναι ότι ο σίδηρος χρειάζεται για τις περισσότερες κυτταρικές λειτουργίες, ενώ το ΤSH ενορχηστρώνει την συνολική λειτουργία των οργάνων, οπότε όσο πλησιάζει η ώρα ύπνου οι τιμές τους πέφτουν, ώστε εμμέσως ο οργανισμός να μας πει ότι είναι ώρα για ύπνο. Γι’ αυτό το λόγο: α) καλό είναι να μετράμε σίδηρο και ΤSH πρωί και από το μεσημέρι και μετά, β) καλό είναι να μη ξενυχτάμε συχνά σαν να μην υπάρχει αύριο.

    Σίγουρα επηρεάζει οποιαδήποτε μεταβολή στον κιρκαδιανό ρυθμό. Για παράδειγμα, κάποιος που εργάζεται βραδινές ώρες (π.χ. μπάρμαν), έχει αντιστραφεί ο κιρκαδιανός ρυθμός του, όποτε καλό είναι η αιμοληψία να γίνεται απόγευμα. Από την άλλη, η έλλειψη ύπνου είναι από μόνη της μια κατάσταση στρες, οπότε συνιστάται ένα συνεχόμενο 6ωρο ύπνου πριν την αιμοληψία (τον ύπνο του δικαίου που λένε και οι παλιοί).

    Ναι, αλλά επειδή είναι κάτι δύσκολο να συμβεί σε ηλικίες κάτω των 4 ετών, συνιστάμε τουλάχιστον 3-4 ώρες νηστεία. Ο λόγος είναι ότι η μοναδική εξέταση που επηρεάζεται πάρα πολύ από το φαγητό είναι τα τριγλυκερίδια και έχει αποδειχθεί ότι χρειάζονται 3-4 ώρες για να επιστρέψουν τα επίπεδα τους στις τιμές προ φαγητού.

    Ναι, διότι οι ορμόνες καθορίζουν τα στάδια του κύκλου, οπότε συνδέονται άρρηκτα μεταξύ τους. Για αυτό τον λόγο, ζητάμε πάντα από την ασθενή την ημερομηνία του κύκλου την ημέρα της αιμοληψίας.

    Η ελάχιστη ποσότητα ούρων που πρέπει να συλλεχθεί είναι 10ml, δηλαδή το ¼ του ουροσυλλέκτη.

    Σημασία στα κόπρανα δεν έχει η ποσότητα. Ακόμη και η ποσότητα σε μέγεθος σβόλου, (δηλαδή όσο πιάνει το κουταλάκι του κοπρανοσυλλέκτη) είναι αρκετή. Αυτό που έχει σημασία, όμως, είναι τα σημεία από τα οποία συλλέγουμε το δείγμα. Προτιμάμε σημεία με βλέννη ή/και ύποπτα για παράσιτα.

    Το εργαστήριό μας διαθέτει όλο τον κατάλληλο εξοπλισμό και το προσωπικό μας διαθέτει την κατάλληλη κατάρτιση για την λήψη κολπικού και τραχηλικού δείγματος. Εξαίρεση αποτελεί η λήψη τραχηλικού επιχρίσματος που συστήνουμε να γίνεται από γυναικολόγο.

    Απαιτείται αποχή από οποιαδήποτε σεξουαλική δραστηριότητα 3 ημέρες το ελάχιστο και 7 το μέγιστο. Λιγότερο από 3 ημέρες επηρεάζουν τον αριθμό και την κινητικότητα των σπερματοζωαρίων, ενώ πάνω από 7 ημέρες επηρεάζουν τον αριθμό τους. Η συλλογή γίνεται στη οικία σας με την μέθοδο τους αυνανισμού, ενώ στην περίπτωση που ζητείται και καλλιέργεια σπέρματος απαιτείται ο καθαρισμός των χεριών και της γεννητικής περιοχής με σαπούνι. Το δείγμα πρέπει να προσκομισθεί στο εργαστήριό μας αυστηρά εντός 1 ώρας από την στιγμή της λήψης.

    Το τεστ Στρεπτόκοκκου (Strep-Test) γίνεται με ειδικό βαμβακοφόρο στυλεό από 3 σημεία στοματοφαρυγγικής κοιλότητας: αμυγδαλές, σταφυλή, οπισθοφάρυγγας.

    Πρέπει να διευκρινιστεί ότι «γενική αίματος» αφορά ποσοτικές και ποιοτικές εξετάσεις των κυττάρων που κυκλοφορούν στο αίμα: ερυθροκύτταρα, λευκοκύτταρα, αιμοπετάλια. Από την άλλη, οι «γενικές εξετάσεις αίματος» πέραν της γενικής αίματος περιλαμβάνουν και εξετάσεις check-up, όπως το λιπιδικό και ηπατονεφρικό προφίλ.

    Οι εξετάσεις που επηρεάζονται πάρα πολύ λόγω ημερήσιας διακύμανσης, δηλαδή ακολουθούν τον κιρκαδιανό ρυθμό είναι οι εξής: προλακτίνη, κορτιζόλη, σίδηρος, TSH. Οι εξετάσεις αυτές έχουν χαμηλότερες τιμές το απόγευμα. Λιγότερο επηρεάζονται τα τριγλυκερίδια και διάφορες άλλες ορμόνες.

    Πρέπει να έχουν περάσει τουλάχιστον 2 ώρες πριν την αιμοληψία. Οι εξετάσεις που επηρεάζονται πάρα πολύ από αυτό είναι: ο αριθμός των ερυθροκυττάρων και λευκοκυττάρων, το σάκχαρο, τα τριγλυκερίδια, HDL, ομοκυστεΐνη, ACTH, αλδοστερόνη, ρενίνη πλάσματος, κορτιζόλη.

    Πρέπει να έχουν περάσει τουλάχιστον 3 ημέρες από την τελευταία δόση αντιβίωσης προκειμένου να γίνει η καλλιέργεια ούρων.

    Η αιμοληψία θεωρείται η λιγότερη ιατρική παρέμβαση από οποιαδήποτε άλλη. Λαμβάνονται 10-20ml αίματος που αντιστοιχεί μόλις στο 0,33% του ολικού αίματος που έχει ο οργανισμός μας. Επίσης, η διάτρησης της φλέβας δεν έχει καμία επιπλοκή πέραν μιας πιθανής εκχύμωσης («μαύρισμα») που έχει μόνο αισθητικές επιπτώσεις. Για τους ανωτέρω λόγους, δεν έχει καμία σημασία τι θα φάμε και τι θα πιούμε μετά την αιμοληψία.

    Πρέπει η ασθενής να μην έχει πλυθεί στην περιοχή το πρωί πριν την λήψη και να έχει περάσει 1 ώρα τουλάχιστον από την ούρηση.

    Περίπου, το 95% όλων των εξετάσεων είναι έτοιμα το απόγευμα της ίδιας ημέρας ή την επόμενη μέρα. Το υπόλοιπο 5%, συνήθως, είναι έτοιμο σε 2 με 3 ημέρες. Εξαίρεση αποτελούν οι μοριακοί έλεγχοι που μπορεί να χρειαστεί ακόμη και 1 μήνας για να ολοκληρωθούν (π.χ. ο καρυότυπος θέλει 30 ημέρες, ο μοριακός έλεγχος θρομβοφιλίας θέλει 15 ημέρες).

    Σε ενήλικες κάτω των 35 ετών χωρίς άλλο συνοδό πρόβλημα υγείας και χωρίς βεβαρημένο οικογενειακό ιστορικό, (π.χ. γονείς με οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου σε ηλικία <55 ετών ή σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ σε ηλικία <65 ετών) χρειάζεται γενικός έλεγχος ανά 2 χρόνια, εφόσον οι εξετάσεις τους είναι εντός φυσιολογικών ορίων. Σε άτομα >35 ετών συνιστάται check-up κάθε χρόνο. Σε παιδιά <5 ετών απαιτείται να γίνεται εξέταση μόλις 1 φορά εφόσον δεν έχουν συνοδά προβλήματα υγείας.

    Με βάση το αποτέλεσμα της γενικής ούρων, μπορούμε να σας προτείνουμε αν χρειάζεται καλλιέργεια ούρων. Σε περίπτωση που η γενική ούρων δεν έχει παθολογικό εύρημα αλλά το τσούξιμο εμμένει, συνιστούμε έλεγχο κολπικού επιχρίσματος και γυναικολογική εκτίμηση.